Gezonde Schoollunch

Kinderen in Rotterdam hebben overgewicht en ongezond eetgedrag. Eerder onderzoek in Nederland laat zien dat een gezonde schoollunch kan bijdragen aan de aanpak van overgewicht en positieve gezondheidseffecten. Dit onderzoek van het Erasmus MC in opdracht van de gemeente Rotterdam richt zich op de effectiviteit en haalbaarheid van een gezonde lunch op basisscholen in Rotterdam.

Deel 1 van het onderzoek was een pilot waarbij 5 basisscholen gedurende 18 schoolweken in schooljaar 2023-2024 een gezonde lunch hebben aangeboden op school. Het meest haalbare lunchconcept is per school bedacht in co-creatie met schoolpersoneel, ouders, kinderen en externe stakeholders. Door middel van vragenlijsten, observaties en groepsgesprekken is gekeken naar zowel de effectiviteit als de haalbaarheid en implementatie ervaringen van de gezonde schoollunch. Kinderen en ouders hebben 3 keer de vragenlijst ingevuld en/of meegedaan aan de observaties: in het begin, midden en eind van het schooljaar. Docenten hebben elke 1 à 2 maanden een digitale vragenlijst ingevuld. Op elke pilotschool zijn aan het einde van het schooljaar twee groepsgesprekken georganiseerd: één met ouders en één met schoolpersoneel. Deel 2 van het onderzoek was een vragenlijst voor alle basisscholen in Rotterdam, waarbij het huidige aanbod van schoolmaaltijden is geïnventariseerd en scholen gevraagd is naar de verwachte haalbaarheid van een gezonde schoollunch.

Uit de vragenlijsten van kinderen, ouders en docenten en observaties van het eten van kinderen op school blijkt dat voor de meeste kinderen de lunch vanuit huis niet voldoet aan de richtlijnen van gezonde voeding. Qua effectiviteit zorgt een gezonde schoollunch ervoor dat kinderen meer groente gaan eten en minder zoete dranken meenemen vanuit huis. Er zijn kleine verschillen gevonden die suggereren dat kinderen groente en fruit lekkerder zijn gaan vinden. Wel moet er gekeken worden naar ongewenste gevolgen, zoals het eten van meer koek en cake, minder ontbijt en kinderen die zich minder op hun gemak voelen in de klas.

Qua implementatie verschilt het per school hoe tevreden kinderen, ouders en schoolpersoneel zijn. Op sommige scholen was het een succes, op andere was dat niet het geval of zijn er aanpassingen nodig in bijvoorbeeld aanbod of organisatie. Kinderen gaven aan de lunch vanuit huis lekkerder te vinden dan de lunch van school. Over het algemeen vinden ouders en schoolpersoneel de gezonde schoollunch wel een goed initiatief, met name voor de kinderen die het nodig hebben.

Als we kijken naar alle basisscholen in gemeente Rotterdam, biedt 38% van de basisscholen al een vorm van schoollunch aan en meerdere scholen staan hiervoor open in de toekomst. Met name tijdsinvestering, financiering, organisatielasten en faciliteiten in de school worden als obstakels gezien om een gezonde schoollunch aan te bieden. Uit het onderzoek kunnen we concluderen dat een gezonde lunch nodig blijkt te zijn en positieve verandering kan opleveren. Wel is het van belang om een passende lunchvorm bij de school te vinden, zodat kinderen ook daadwerkelijk mee-eten. Er is animo en bereidheid voor een gezonde schoollunch bij kinderen, ouders en scholen, maar er zijn ook nog obstakels te overwinnen.

Onderaan de afbeelding kunt u het rapport, de bijlages en de tabellen downloaden en bekijken.